Ortodontik Tedavi - Diş Teli
Ortodonti diş hekimliğinin özel bir dalı olup, dişlerde ve yüzde bulunan düzensizliklerin teşhisi, korunması ve tedavisi ile ilgilenen dalıdır. Maloklüzyon adı verilen düzensiz ya da “kötü” kapanış ortodontik tedavi ile düzeltilebilir.
Çapraşık dişler sadece istenmeyen estetik bir görünüme sebep olmakla kalmaz, aynı zamanda çapraşıklık olan bölgelerin tam olarak temizlenememesine bağlı olarak oluşan çürük ve dişeti rahatsızlıkları nedeniyle diş kayıplarına neden olabilmektedir.
Son yıllarda tüm hekimlik dallarında olduğu gibi ortodonti alanında da yaşanan gelişimlere bağlı olarak artık her yaştan hastada yüz güldürücü tedaviler gerçekleştirilebilmektedir. Ortodontik problemin erken yaşta teşhis edilip tedaviye başlanması daha kısa sürede daha etkin sonuç verir. Bu nedenle karışık dişlenme dönemindeki çocukların (6-7 yaş) mutlaka bir ortodontiste muayene ettirilmeleri gerekmektedir.
Ortodontik tedaviler uzun bir süreç gerektirdiği için hekim ve hasta ilişkisi ve hastanın sabrı tedavi başarısında önemli bir etkendir.
Dişler neden çapraşık olur ve nasıl tedavi edilir?
Ortodontik Tedavi | Diş büyüklükleri, çene büyüklüğü ile uyumlu olmadığı zaman dişler çeneye yerleşmek için çapraşık ya da aralıklı dizilir. Bu gibi dişsel ve iskeletsel bozukluklarda dişleri tekrar olmaları gereken dizime getirmek için ortodontik tedavi uygulanır.
Ortodontik tedavinin yaşı var mıdır?
Sadece dişlerde görülen çapraşıklıkların tedavisinin yaşı yoktur. Her yaşta tedavi edilir. Ancak çenelerin önde ya da geride olması dediğimiz iskeletsel bozuklukların tedavisi 12 yaş öncesi yapılmalıdır. İleri yaşlarda bu tedavi çok daha zor olmaktadır. Yine de hastalarımıza 7 yaşından önce bir ortodontik muayene olmasını öneriyoruz.
Ortodonti Tedavisi Çeşitleri
1. Sabit Apareyler
Bu tedavi şeklinde, metal ya da porselen braketler dişlerin üzerine yapıştırılır.
Diş renginde tercih edilen porselen braketler, estetik olarak hiçbir rahatsızlık vermezler.
2. Hareketli Apareyler
Daha basit vakalarda kullanılan bu apareyler, hasta tarafından takıp çıkartılabilir.
3. Çene Ortopedisi
Bu ortodonti alanında amaç, alt ve üst çenenin birbirine göre bozulan ilişkilerini düzenlemektir.
Bu tedavi, küçük yaştaki bireylerin yüzlerine takılan özel apereylerle gerçekleştirilir.
Çoğu zaman ortopedik tedavi (çenelerin uyumu sağlanır) ve ortodontik tedavi (dişlerin kapanış uyumu sağlanır) birlikte yürütülür.
4. Ortognatik Cerrahi
Ortognatik cerrahi yüz kemiklerindeki iskeletsel ve dişsel bozuklukların düzeltilmesiyle ilgili ameliyatları tarif eden genel bir terimdir.
Bazı durumlarda ortodontik veya ortopedik yöntemler tedavi için yeterli olmaz. Bu durumlarda ortognatik cerrahiye başvurulur.
5. Invisalign
Bazı vakalarda, braket kullanımına gerek kalmadan, şeffaf plaklarla çapraşıklıklar düzeltilebilmektedir. Ancak bu tedavi yöntemi, zorlu vakalarda kullanılamamaktadır.
Invisalign tedavisi sırasında, diş hekiminin vereceği şeffaf kalıpları günde yaklaşık 20 saat takmak gerekmektedir.
Tedavi sırasında, iki haftada bir değiştirilmesi gereken plaklardan ortalama 60 farklı çift (alt-üst çene) kullanılmaktadır. Tedavi süresi ise braketlerle yapılan tedavi süresine yakındır. Bu süre vakaya göre 6 ay ile 24 ay arasında değişir.
Neden Ortodonti
Çapraşık dişleri düzeltmek; kapanma bozukluklarını düzeltmek; dişler arasındaki boslukların kapatılması; diş ve dudakları düzgün hizalamak amacıyla ortodontik tedaviden yararlanılabilir.
Çoğu insanın dişlerinde, sıkışma veya düzensiz aralıklar gibi bozukluklar vardır. Bazı bozukluklar estetik açıdan sorun yaratabildiği gibi, bazıları da konuşma ya da çiğnemede sorun çıkarırlar. Bu bozuklukların hepsi genetik değildir. Ortodontik problemlerin diğer sebepleri şunlardır:
Travma — Eger diş hasar alır, düşer ve daha sonra yerine takılırsa, çevresindeki kemiğe kaynayabilir. Bu duruma "ankylosis" veya kökün kemiğe anormal kaynaması denir. Eğer bu, büyümekte olan bir çocuğa olursa dişler düzgün hizalanamayacağından ileride ısırma bozukluğu yaratabilir.
Parmak emme ve meme kullanımı — Bu davranış üst dişlerin alt dişlerin önüne geçmesi gibi kapanış bozuklukları yaratabilir.
Bebek dişlerinin erken düşmesi — Eğer süt dişleri erken düşerse, kalıcı dişlerin yerini belirleyecek bir sey olmadığından, bunlar ağız içine doğru kayabilirler. Bazı durumlarda kalıcı dişler sıkışabilir ve sadece bir bölümleri çıkar. Bazen de kalıcı diş, yanındaki düşen süt dişinin yerine hareket ederek çıkacak diğer dişleri engelleyebilir.
Neden Ortodontik Tedavi?
Ortodontik tedavi, kişisel bir tercihtir. Çoğu insan bu tarz bozukluklarla, ortodontik tedaviye başvurmadan yaşayabilir. Ancak unutulmamalıdır ki; ortodontik tedavi sadece görsel olarak düzgün dişlere sahip olmanız için değil, aynı zamanda sağlığınız için de oldukça önemlidir.
Düzgün dişlere sahip bireyler, dişlerini daha rahat bir şekilde fırçalayabildikleri için, ağız hijyenleri daha iyidir. Dişlerin düzgün hizalanması, dişetlerinin dişle birleştiği yerdeki bakterilerden kaynaklanan ve dişetlerine zarar veren enfeksiyonların ortaya çıkma riskini de azaltır. Çapraşık dişlere sahip bireyler, tam olarak çiğneme yapamazlar. Bu durum da, sindirim sisteminde birtakım problemlere neden olur.
Ayrıca düzgün yerleşmemiş üst ve alt ön dişler, ortodontik tedavi ile düzeltilebilecek konuşma bozuklukları yaratabilirler. Alt ve üst dişlerin birbiriyle tam uyumlu olmadığı durumlarda, çene eklemine veya tek bir dişe fazla yük gelerek ağrılı ve tedavisi zor problemler oluşabilir.
Ortodontik tedavi aynı zamanda arka dış yüzeylerinin hızlı yıpranmasını da engeller. Eğer ön dişler düzgün kapanmazlarsa, kapanma sırasında dişlere aşırı yük biner ve arka dişler daha çabuk yıpranır. Özellikle bazı vakalarda, ortodontik tedavi estetik olarak inanılmaz değişimler yaratabilir.
Yetişkinlerde Ortodonti
Yetişkinlerde Ortodontik Tedavi Uygulanabilir mi?
Ortodontik tedavinin sadece gelişme çağındaki çocuklara uygulanabileceği sanılsa da, ortodonti her yaştaki bireye rahatça uygulanabilen bir tedavi yöntemidir. Günümüzde ortodontik tedavi gören hastaların % 25′i yetişkindir.
Yetişkinlerde Yaş Sınırı Var mıdır?
Ortodontik tedavi için herhangi bir yaş sınırı bulunmamaktadır. Günümüzde 60 yaşını aşmış birçok birey, ortodontik tedaviden yararlanmaktadır.
Yetişkinlerde Ortodontik Tedavinin Katkıları Nelerdir?
Çocuklar ve gençlerde oldugu gibi, yetişkinlerin dişlerindeki çapraşıklıklar da dişlerin temizlenmesini güçleştirir. Yeterince iyi temizlenemeyen dişlerdeyse dişeti rahatsızlıkları ve çürükler oluşur. Bunun sonucunda dişlerinizi kaybedebilirsiniz. Ortodontik tedavi bu tip diş kayıplarını önler.
Diğer yandan, yiyeceklerin iyice çiğnenmemesi sindirim sisteminde birtakım problemlere neden olabilir. Eğer besinleri yeterince çiğneyemezseniz sindirim sisteminizin geri kalan kısımları çok daha fazla çalışmak zorunda kalır. Ortodontik tedavi sindirim sisteminizin erken yaşlanmasını önler.
Dişlerdeki çapraşıklık nedeniyle, alt ve üst dişlerdeki ilişki bozulur ve bazı dişler diğerlerinden daha önce birbiriyle temas eder. Bunun sonucunda da çiğneme sırasında bu dişlere çok daha fazla yük biner. Daha fazla yüke maruz kalan dişlerde ve çene ekleminde sorunlar oluşabilir. Ortodontik tedavi bu sorunları da önler.
Çocuk ve Gençlere Yapılan Tedaviden Farkı Var mıdır?
Yetişkinlere yapılan tedavi, çocuk ve gençlere yapılan tedaviden çok farklı değildir. Ancak, yaşa bağlı olarak dişlerde ilerleme potansiyelinin azalmasından dolayı, yetişkinlerde tedavi süresi biraz daha uzundur.
Bir diğer farklılık ise, çenenin normalden dar ya da geniş olduğu durumlarda ortaya çıkar. Gelişme çağındaki çocuklarda çene kemiği genişletilmeye, öne ya da geriye alınmaya daha elverişlidir. Ancak yaş ilerledikçe kemikler daha sert bir yapı kazandığından yetişkinlerde bu işlemler cerrahi olarak gerçekleştirilir.
Ortodontik Apareylerin Görüntümü Bozması Engellenebilir mi?
Estetik diş hekimliğindeki gelişmeler ve teknoloji sayesinde, görüntünüzü olumsuz yönde etkilemeden ortodontik tedavi olanaklarından yararlanmanız artık mümkün. Diş renginde porselen ya da plastik braketler, tedavi süresince görüntünüzün sizi rahatsız etmesini önleyecektir.
Ortodontik Tedavi Tüm Yetişkinlere Uygulanabilir mi?
Bazı bireylerin dişetleri ortodontik tedaviye izin vermeyebilir. Bununla ilgili en doğru kararı ortodontistiniz verecektir.
